Customs Clearance hay còn gọi là Thủ tục hải quan là một loại thủ tục thường thấy khi thực hiện các giao dịch vận chuyển, mua bán hàng hóa, phương tiện qua biên giới. Vậy thế nào là thông quan hải quan? Điều kiện thực hiện thủ tục này là gì? Luật Minh Khuê sẽ giúp các độc giả hiểu rõ về các vấn đề cơ bản liên quan đến thủ tục thông quan hải quan trong bài viết dưới đây:
Xem Thêm: Hướng dẫn lấy lại mật khẩu ứng dụng VssID miễn phí qua email cá nhân của người dùng
1. Thông quan được hiểu như thế nào ?
Thông quan là một từ ngữ chuyên ngành dùng trong nghiệp vụ hải quan. Dưới góc độ pháp lý, pháp luật Việt Nam có ban hành riêng một văn bản pháp lý là Luật Hải quan năm 2014 nhằm quy định việc quản lý của nhà nước về hải quan đối với hàng hóa được xuất, nhập khẩu hay quá cảnh, nhập cảnh và những vấn đề khác về hải quan. Theo đó, thông quan hải quan theo quy định của Luật được hiểu là việc hoàn thành các thủ tục hải quan để hàng hóa được nhập khẩu, xuất khẩu hoặc đặt dưới chế độ quản lý nghiệp vụ hải quan khác. Thủ tục này sẽ do người khai hải quan và công chức hải quan thực hiện theo quy định của pháp luật có liên quan.
Ví dụ: Khi đối tác bên Mỹ muốn đưa một khối lượng thịt bò Mỹ về Việt Nam bằng đường biển nhằm tiêu thụ tại Việt nam, khi đó, cơ quan có thẩm quyền và người nhận số thịt bò đó sẽ phải làm thủ tục thông quan và ở đây là thủ tục nhập khẩu hàng hóa.
Hoặc trong trường hợp bạn muốn đưa gạo Việt Nam sang nước ngoài bằng đường hàng không thì bạn phải làm thủ tục thông quan hải quan tại Sân bay Nội Bài hay sân bay khác thuộc nước Việt Nam. Và ở đây là thủ tục xuất khẩu hàng hóa.
Nói tóm lại, khi muốn đưa hàng hóa hay phương tiện vận tải qua biên giới, thì cơ quan có thẩm quyền và cá nhân, tổ chức có nghĩa vụ phải thực hiện thủ tục thông quan cho loại hàng hóa, phương tiện đó theo từng trường hợp nhất định.
Tham Khảo: Công vụ là gì ? Hoạt động công vụ là gì ? Nguyên tắc trong thi hành công vụ ?
2. Điều kiện thông quan hải quan
Việc thực hiện thủ tục thông quan hải quan sẽ tùy từng trường hợp mà việc thực hiện sẽ đơn giản hay gây phức tạp. Vì vậy, khi muốn đưa hàng hóa sang biên giới hoặc nhập vào nước mình, chúng ta cần phải lưu ý về điều kiện để có thể được thông quan hải quan. Theo quy định của Luật Hải quan năm 2014 thì điều kiện để hàng hóa, phương tiện có thể được thông quan là ngay sau khi đã hoàn thành thủ tục hải quan. Để có thể hoàn thành thủ tục này, chúng ta cần lưu ý đến các vấn đề như sau:
2.1. Đối tượng được thông quan
Trước hết, chúng ta cần quan tâm đến đối tượng nào sẽ được thông quan trong trường hợp vận chuyển qua biên giới. Việc thông quan hải quan cần lưu ý rằng sẽ chỉ áp dụng cho hai nhóm đối tượng là hàng hóa và phương tiện vận tải. Nhóm đối tượng là con người, hành khách sẽ không thuộc thủ tục thông quan hải quan này.
Theo đó, nhóm thứ nhất sẽ bao gồm những loại hàng hóa được phép nhập khẩu, xuất khẩu, tức là những loại hàng hóa không nằm trong danh mục cấm và thuộc danh mục hàng hóa được xuất, nhập khẩu Việt Nam. Ngoài ra do tính chất đa dạng của hàng hóa từ chủng loại đến mẫu mã, số lượng nên đương nhiên cũng sẽ tạo nên sự khó khăn, phức tạp trong quá trình kiểm chứng chất lượng để thông quan.
Nhóm thứ hai là những loại phương tiện vận tải xuất nhập cảnh hay quá cảnh. Phương tiện vận tải cũng là một loại đối tượng được thông quan khi đáp ứng được các điều kiện thông qua một bộ hồ sơ có tên gọi là Hồ sơ Hải quan của phương tiện. Bộ hồ sơ này có quy định cụ thể từng loại phương tiện như phương tiện là máy bay, tàu biển, đường sắt quốc tế hay ô tô và các phương tiện vận tải khác, bao gồm của cả cá nhân, cơ quan, tổ chức tạm nhập – tái xuất hoặc tạm xuất – tái nhập không nhằm mục đích thương mại.
Như vậy, hàng hóa và phương tiện là hai đối tượng được phép thông quan khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện về chứng từ, hóa đơn đi kèm với hàng hóa, phương tiện đó.
2.2. Đảm bảo thủ tục thông quan hải quan
Như đã nêu ở trên, việc hàng hóa, phương tiện được thông quan khi và chỉ khi đã hoàn thành xong thủ tục hải quan. Việc đảm bảo thủ tục hải quan có nghĩa là trình tự, thủ tục tiến hành việc thông quan hải quan phải được thực hiện đúng, đầy đủ, tuân thủ các quy định của pháp luật. Việc tuân thủ này phải bắt đầu từ việc xác định ai là người có thẩm quyền trong việc tiến hành thủ tục thông quan, thực hiện các nghiệp vụ hải quan liên quan. Điều đó cũng đồng nghĩa rằng, việc thực hiện nghĩa vụ của những người có thẩm quyền sẽ ảnh hưởng lớn đến quy trình, thủ tục thông quan hải quan hợp lệ.
Bạn vừa đọc: Thông quan là gì ? Điều kiện, thủ tục thông quan hải quan
3. Thủ tục thông quan hải quan
Thủ tục thông quan sẽ được tiến hành tùy theo từng loại đối tượng khác nhau khi được vận chuyển qua biên giới. Tuy nhiên, ở bài viết này, Luật Minh Khuê sẽ chỉ khái quát thủ tục thông quan hải quan nói chung như sau:
Thứ nhất, về phía người khai hải quan cần phải thực hiện các thủ tục sau:
+ Khai và nộp tờ khai hải quan. Người khai có thể lấy tờ khai hải quan thông qua hai phương thức: một là làm trực tuyến, đăng ký điện tử; hai là đăng ký trực tiếp tại cơ quan hải quan.
+ Nộp hoặc xuất trình chứng từ thuộc hồ sơ hải quan. Hồ sơ hải quan bao gồm hai loại giấy tờ sau: Tờ khai hải quan hoặc chứng từ thay thế tờ khai hải quan; Chứng từ có liên quan (hợp đồng mua bán hàng hóa, hóa đơn thương mại, chứng từ vận tải, chứng từ nhận xuất xứ hàng hóa,…). Cần lưu ý, chứng từ thuộc hồ sơ hải quan có thể là chứng từ điện tử hoặc chứng từ giấy. Về chứng từ điện tử cần phải đảm bảo tính vẹn toàn và khuôn dạng theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử.
+ Đưa hàng hóa, phương tiện vận tải đến địa điểm đưuọc quy định để kiểm tra thực tế hàng hóa, phương tiện vận tải. Địa điểm kiểm tra thực tế hàng hóa có thể kể đến như khu vực cửa khẩu đường bộ, ga đường sắt quốc tế, cảng hàng không dân dụng quốc tế; bưu điện… hoặc các địa điểm khác do Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan quyết định trong trường hợp cần thiết.
+ Nộp thuế và thực hiện các nghĩa vụ tài chính khác theo quy định của pháp luật về thuế, phí, lệ phí và các quy định khác của pháp luật có liên quan. Về hình thức thu và nộp lệ phí hải quan được Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định cụ thể trong Thông tư 14/2021/TT-BTC
Thứ hai, về trách nhiệm của cơ quan hải quan, công chức hải quan khi làm thủ tục hải quan bao gồm việc:
+ Tiếp nhận và đăng ký hồ sơ hải quan
+ Kiểm tra hồ sơ hải quan và kiểm tra thực tế hàng hóa, phương tiện vận tải
+ Tổ chức thu thuế và các khoản thu khác theo quy định của pháp luật về thuế, phí, lệ phí và quy định khác của pháp luật có liên quan
+ Quyết định việc thông quan hàng hóa, giải phóng hàng hóa, xác nhận phương tiện vận tải đã hoàn thành thủ tục hải quan.
Như vậy, sau khi người khai hải quan và cơ quan hải quan, công chức hải quan thực hiện đúng nghĩa vụ của mình thì việc thông quan hải quan sẽ được hoàn tất theo đúng quy định của pháp luật. Từ đó hàng hóa, phương tiện sẽ được thông quan.
4. Mục đích của thủ tục thông quan hải quan
Thông thường, có rất nhiều cá nhân, cơ quan, tổ chức thường “kêu ca” về thủ tục thông quan này do sự phức tạp và đôi khi sẽ phải mất nhiều thời gian. Tiuy nhiên việc thủ tục thông quan này vẫn là bắt buộc đối với các giao dịch, vận chuyển hàng hóa, phương tiện qua biên giới và mục đích của thủ tục này chính là nhằm giải quyết hai vấn đề khá là cơ bản như sau:
Thứ nhất, thủ tục thông quan sẽ giúp Nhà nước trong việc kiểm soát thuế, tính thuế và thu thuế. Đây được xem là mục đích quan trọng nhất do vậy việc tốn nhiều thời gian và công sức vào thủ tục thông quan cũng là điều dễ hiểu. Thông qua ngành hải quan, Nhà nước có thể biết và thu được những khoản ngân sách lớn phục vụ cho ngân sách nhà nước
Thứ hai là nhằm quản lý hàng hóa, phương tiện. Thủ tục thông quan có thể kiểm soát được việc ra vào của các loại hàng hóa, phương tiện không thuộc danh mục hàng cấm (như ma túy, ngà voi, đồ cổ, động vật quý hiếm…). Từ đó đảm bảo được vấn đề về trật tự an ninh và xã hội.
Như vậy, thủ tục thông quan hải quan là một thủ tục bắt buộc và khá quan trọng trong việc kiểm soát các giao dịch vận chuyển hàng hóa, phương tiện khi ra/ vào biên giới lãnh thổ Việt Nam. Để đảm bảo việc thông quan được thuận lợi, chúng ta cần phải hiểu rõ các vấn đề căn bản nhất về thủ tục này như xem xét loại hàng hóa, phương tiện trong giao dịch của mình có thuộc danh mục cấm hay không? Thủ tục thực hiện việc thông quan diễn ra như thế nào để đảm bảo thực hiện, tiến hành đúng theo quy trình mà pháp luật quy định, tránh gây mất công sức và lãng phí thời gian.
Mọi thông tin chi tiết vui lòng liên hệ LSU
