Đồng ruộng của dân bị “cắt” nước vì dự án xây dựng

Đã hai vụ lúa, nông dân phường Chánh Lộ (TP. Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi) “đánh bạc” với trời, khi mà đồng ruộng của họ bị “cắt” nguồn nước vì dự án xây trường, xây đường.

Cánh đồng khát nước

Cách thành phố Quảng Ngãi chưa đầy 2km là một vùng đất thuần nông Chánh Lộ. Người dân nơi đây mang cái “mác” là dân thành phố, nhưng nghề nghiệp chính vẫn bám vào đất, vào ruộng để kiếm miếng cơm manh áo, cho con cái học hành.

2 vụ lúa vừa qua, người nông dân Chánh Lộ “dở khóc, dở mếu” khi những con mương dẫn nước tưới cho đồng lúa 26ha bị san lấp hoàn toàn. Những mảnh ruộng phì nhiêu trở thành những bãi cỏ của trâu bò, khi cánh đồng bị các dự án xây dựng “cắt” nước.

Cánh đồng khô cháy. Ảnh: Đăng Khoa

Dự án xây dựng, mở rộng trường Đại học Phạm Văn Đồng, dự án đường Bầu Giang – Cầu Mới bước vào giai đoạn thi công, đồng ruộng lúa của người dân phường Chánh Lộ nằm lọt thỏm ở giữa. Ruộng vào mùa khô không một giọt nước, mùa mưa lại ngập nặng không thể tiêu được nước.

“Từ khi có 2 dự án này, nông dân ở đây chết đứng luôn, làm ruộng mà không có nước, nước ngập không thể thoát được, thì thử hỏi làm sao mà gieo mà có lúa được, có chăng cũng chỉ toàn cỏ, nhỉnh hơn là 9 hạt lép, một hạt chắc thôi” – lão nông Nguyễn Thanh Vân ngậm ngùi kể.

Gieo sạ xong cánh đồng không còn chút nước. Ảnh: Đăng Khoa

Ông ngồi nhìn mảnh ruộng khô nứt nẻ của mình lòng buồn rười rượi. Cả gia đình 5 miệng ăn trông cả vào 3 sào ruộng. Không có nước, 3 sào ruộng gieo lên còi cọc, ngày thu hoạch chỉ mang về nhà toàn… cỏ. “Ba sào ruộng, vụ Đông – Xuân vừa rồi tôi đầu tư vốn phải gần đến 2 triệu bạc, từ tiền máy cày, tiền nhân công, nhưng chỉ thu có hơn một tạ thóc thôi. Kiếm cái ăn cho 4 miệng ăn trên cánh đồng khô khốc này e chịu bó tay thôi”.

Mong ước có được bát gạo thủ sẵn trong nhà để “đối đầu” với nguy cơ đói bất thành, giờ đây, vợ chồng ông Vân phải chạy vạy ngược xuôi. Chồng phụ thợ xây, vợ buôn thúng bán bưng ở chợ, mong kiếm đủ tiền… trả nợ lúa.

Còn bà Nguyễn Thị Tỷ, một người dân khác ở phường Chánh Lộ thở dài khi nói về chuyện ruộng ở đây: “Vụ vừa rồi, gieo giống ngắn ngày, gió về thì lúa đi luôn, không nước tưới, thì bần nông như chúng tôi đây phải chắp tay mà khấn trời thôi, biết làm sao hả chú”.

Mấy hôm nay, cả nhà bà Tỷ kéo nhau ra ruộng, chồng phát cỏ, vợ xới đất, và hy vọng một điều kỳ diệu đến trên mảnh ruộng của mình: “Vụ lúa vừa rồi, cả phường mất trắng trên 80%, vụ này, vừa làm vừa sợ, nhưng cũng phải liều mà làm chứ không thì biết lấy gì ăn”.

Vụ lúa mới, “canh bạc” mới

Để cứu ruộng, người nông dân phải tìm đủ mọi cách tìm nước làm đất gieo vụ hè – thu, từ đầu đến cuối tổ 19, 20 phường Chánh Lộ, tiếng mô-tơ nước kêu râm ran. Đây là sáng kiến “xuất thần” của HTX nông nghiệp Chánh Lộ, khoan 11 cái giếng bơm để lấy nước tưới cho đồng ruộng. Thế nhưng, chỉ có 3 cái là có nước, nông dân ai cũng chạy chọt để kiếm tiền “sở hữu” riêng một giếng bơm cứu ruộng.

Chị Lê Thị Hương, có 2 sào ruộng trên cánh đồng này, gia đình chị vay mượn mãi mới đủ số tiền 1,5 triệu đồng, thuê người đóng một giếng bơm sâu gần 25 mét để bơm nước cứu ruộng. Mô-tơ chạy ròng rã suốt 2 ngày mà mảnh ruộng chưa đầy 2 sào không đủ nước để thuê máy cày làm đất gieo sạ lúa. “Bơm nước vào, trời nắng to thế này thì không ăn thua, nhưng cũng phải cố mà bơm, hy vọng 2 ngày nữa đất sẽ mềm, có thể cày được”- Chị Hương nói trong lo lắng.

Lịch gieo sạ vụ hè – thu đã qua hơn 1 tuần, ruộng lúa chỉ mới cày ải, lãnh đạo phường, chủ nhiệm HTX khuyên nông dân ngừng gieo vụ lúa, bởi nước không có để tưới, lại gieo muộn mùa thì chỉ có “đánh bạc” với trời, lại đối diện với một vụ lúa trắng tay.

Bất chấp, nông dân vẫn liều gieo sạ ruộng, với hy vọng ông trời sẽ thương: “Gieo muộn thế này thì phải làm giống ngắn ngày, lúa lên, gió về lại mất mùa lúa, nếu bỏ hoang ruộng không làm nữa thì chúng tôi biết làm gì, biết lấy cái gì để sống?”.

Không chịu để ngồi nhà đón…đói, người nông dân

Có nước, đất mềm để nhổ cỏ. Ảnh: Đăng Khoa

phường Chánh Lộ đã làm đơn kiến nghị lên cấp trên giải quyết… nước ruộng cho dân. “Nếu bây giờ bảo chúng tôi đừng làm nữa, hỗ trợ để chuyển đổi sang trồng cây khác sống được trên vùng đất khô này, thì chúng tôi chuyển đổi, chứ cái kiểu cứ kiến nghị, cứ chờ dài cổ này thì chịu thua thôi” – ông Nguyễn Thanh Vân bức xúc nói.

Không chỉ riêng người dân kiến nghị, mà HTX nông nghiệp phường Chánh Lộ cũng đã nhiều lần gửi kiến nghị lên Phòng Kinh tế TP. Quảng Ngãi, để có biện pháp triệt để hỗ trợ cho nông dân có nước trồng lúa, hoặc cùng nhau bàn bạc tìm ra một biện pháp hữu hiệu để chuyển đổi.

Lãnh đạo Phòng Kinh tế cũng đã thông báo sẽ họp để giải quyết vấn đề này. 2 cuộc họp đã được lên lịch, thế nhưng gần đến ngày họp bàn thì nông dân lẫn lãnh đạo HTX nông nghiệp phường được báo là… hoãn họp!

Cấp chức năng lần lữa không giải quyết vấn đề nước ruộng, nông dân phường Chánh Lộ xót lúa thì cứ liều “đánh bạc” với trời. Cứ như thế, vụ hè – thu này hơn 200 hộ thuần nông nơi đây lại có nguy cơ đối diện với cảnh mất mùa, nguy cơ đói rập rình.