Bầu cử tổng thống ở Philippines: Một lễ hội carnival

Cứ mỗi kỳ bầu cử tổng thống, người dân Philippines lại được chứng kiến một “lễ hội carnival” tưng bừng.

Những chính trị gia giàu có, những đại diện của các danh gia vọng tộc trong nước, những diễn viên điện ảnh và cả một đấu sĩ quyền anh huyền thoại… tất cả đều đang góp mặt tạo nên một mùa bầu cử tưng bừng, đầy màu sắc, một cuộc chiến không kém phần khốc liệt mà như quá khứ cho thấy không khỏi có lúc đẫm máu, để giành giật 50 triệu phiếu của cử tri.

Cuộc tổng tuyển cử, như báo Philippines Inquirer cho biết, sẽ diễn ra vào ngày 10-5 nhưng thời điểm này lại đang diễn ra cuộc đua nước rút với “phần thưởng” là chiếc ghế tổng thống, phó tổng thống, 12 ghế thượng viện, hơn 200 ghế hạ viện và hơn 17.600 vị trí ở các cấp chính quyền địa phương.

Nghèo đói, tham nhũng và tình trạng thất nghiệp là những chủ đề chính trong cuộc tranh cử. Nhưng xem ra không phải nội dung thông điệp chính trị mà bản thân ai ra tranh cử cùng những danh hiệu kèm theo tên người đó mới là quan trọng. Như ra tranh ghế nghị viện là những gương mặt ứng viên nổi bật như Manny Pacquiao, võ sĩ đấm bốc số 1 thế giới và là vận động viên thể thao hàng đầu Philippines; cựu đệ nhất phu nhân Imelda Marcos, người nổi tiếng với bộ sưu tập về giày dép…

Cuộc đua đến chức tổng thống tất nhiên vẫn thu hút nhiều sự chú ý nhất. Hai ứng viên hàng đầu theo kết quả các cuộc thăm dò dư luận cho thấy hiện là hai thượng nghị sĩ Manuel Villar và Benigno Aquino III, cả hai đều hứa hẹn một chính quyền trong sạch hơn sau chín năm cầm quyền đầy biến cố của nữ Tổng thống Gloria Macapagal-Arroyo. Tuy nhiên, các nhà phân tích cảnh báo những lời hứa hẹn của các ứng viên chưa chắc đã được thực hiện sau đó. “Tôi không cho rằng sẽ có thay đổi gì trong những đặc trưng đã định hình Philippines” – Robert Broadfoot, giám đốc điều hành Công ty Tư vấn chính trị và kinh tế có trụ sở tại Hong Kong, nhận xét.

Ông Aquino, người có một người em gái nổi tiếng trong ngành giải trí của Philippines, đã tiến hành một cuộc vận động tranh cử hết sức độc đáo vào ngày 22-2 với cuộc diễu hành của gần 20 diễn viên, ca sĩ và ngôi sao truyền hình nổi tiếng. Báo The Straits Times lưu ý trong số những ngôi sao giải trí đã xuống đường ủng hộ ông Aquino đặc biệt có nữ diễn viên kỳ cựu Vilma Santos, nữ hoàng hài kịch Ai-Ai de las Alas và ngôi sao điện ảnh nóng bỏng Anne Curtis.

Kris, 39 tuổi, em gái ông Aquino, là diễn viên và là người dẫn chương trình truyền hình nổi tiếng, đã ra sức vận động các đồng nghiệp cùng xuống đường ủng hộ anh trai mình. Trong tuần này, người mẹ quá cố của họ, bà Corazon Aquino, lại được bình chọn là nhà lãnh đạo chính trị “được yêu mến nhất” ở Philippines trong một cuộc trưng cầu  ý dân.

Đối thủ chính của ông Aquino, thượng nghị sĩ Villar, cũng không hề kém cạnh. Xuất thân là một doanh nhân bất động sản, ông Villar cũng tập hợp được một số siêu sao bên cạnh mình, bao gồm Pacquiao – đang tranh cử ở quốc hội và Dolphy – diễn viên hài nổi tiếng nhất Philippines.

Cuộc đua của hai ứng viên này lại càng thêm phần thú vị với sự trở lại của cựu tổng thống Joseph Estrada, cũng là một diễn viên điện ảnh, người đang xếp thứ ba theo các cuộc thăm dò dư luận.

Các cuộc diễu hành của các ngôi sao đã gây ồn ào đến mức tuần trước, Ủy ban bầu cử quốc gia Philippines (Comelec) đã phải lên tiếng nhắc nhở các hãng truyền thông đảm bảo công bằng trong hoạt động vận động tranh cử và không cho phép các ngôi sao sử dụng các chương trình của họ để vận động chính trị. Sự có mặt của các ngôi sao giải trí, hay chính bản thân những ứng viên cũng là những người của công chúng đã trở thành chủ đề tranh cãi gay gắt của các nhà bình luận chính trị mỗi kỳ bầu cử tổng thống ở Philippines.

“Trong các kỳ bầu cử, những ứng viên giống như dầu gội đầu và những sản phẩm tiêu dùng khác được quảng cáo trên truyền hình bởi những ngôi sao giải trí” – bà Marites Vitug, biên tập viên tạp chí Newsbreak, nhận xét đầy mỉa mai trên The Straits Times. Bà Vitug cũng chỉ ra rằng truyền hình, cho đến giờ, là nguồn thông tin chính để truyền tải các vấn đề của cuộc bầu cử tới công chúng và các nghiên cứu cho thấy “yếu tố ngôi sao” thật sự có tác động không nhỏ đến hành vi của các cử tri.